Lübnanlılar ekonomik kriz nedeniyle kentteki alanları sebze bahçesine dönüştürüyor
Lübnan‘da uzun yıllardan beri biriken kamu borcu ve siyasi istikrarsızlık ile yeni tip koronavirüsün (Kovid-19) baş göstermesiyle birlikte derinleşen ekonomik kriz, yerel para biriminin dolar karşısında değer kaybetmesinin yanı sıra işsizliğin artması ve hayat pahalılığıyla vatandaşı çaresiz bırakıyor.
Ekonomik krizin hafifletilmesi için gösterilere belli aralıklarla devam eden Lübnanlılar, işsizliğin yanı sıra dolar endeksli gıda ürünlerinde yüzde 70’lere varan fiyat artışlarıyla karşı karşıya kaldı.
Orta Doğu’nun küçük ülkesi 4 milyon nüfusa sahip Lübnan’ın vatandaşları, ekonomik krizin getirdiği hayat pahalılığına karşı mutfak giderlerini düşürmek amacıyla evlerin civarındaki küçük alanları sebze yetiştirmek üzere değerlendiriyor.
Az maliyetli ve taze
Ülkenin doğusundaki Baalbek kenti sakinlerinden Muhammed Ali Sadık, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ekonomik kriz ve hemen arkasından gelen Kovid-19 salgınından olumsuz etkilenen Lübnanlıların evlerin civarındaki toprakları yaygın olarak değerlendirdiğine dikkati çekti.
Küçücük alanların sebze bahçesine dönüştürülmesinin doğal karşılanması gerektiğini söyleyen Sadık, “İnsanlar çalışmıyor, hayat pahalılığına karşı tasarruf etme yollarından biri olarak tükettikleri sebzeleri kendi elleriyle yetiştirmeye çalışıyorlar. Dolayısıyla herkes evinin önü veya yakınında bulunan yerlerde sebze üretimi yapıyor.” dedi.
İnsanların bununla hiçbir ticari amaç gütmediğini dile getiren Sadık, kendisinin de ektiği maydanoz, nane, roka ve domates gibi sebzeler sayesinde hem tasarruf sağladıkları hem de taze ve temiz ürüne sahip olduklarını ifade etti.
Lübnan’daki ekonomik kriz nedeniyle satın alma gücü olmayan nice ailelerin olduğunu da vurgulayan Sadık, küçük alanlarda yetiştirdikleri ürünler için sadece sulamada kullandıkları birkaç malzeme ile tohumların dışında bir maliyeti olmadığını sözlerine ekledi.
Aslında yerel para birimi Lübnan lirasının dolar karşısında değer kaybetmesi nedeniyle sulamada kullanılan malzemelerin fiyatında da artış olduğu belirten Sadık, ancak ülkenin mevcut ekonomik şartlarında yine toprağı olan herkesin kendi sebzesini yetiştirmesinin daha iyi olduğunu anlattı.
Bu işi yapmak için çiftçi olmaya gerek yok
İnşaat mühendisi Vail Baradi de ekonomik durumun her geçen gün kötüleştiğini ve günlük sebze ihtiyaçlarını yetiştirmek üzere evin yanı başındaki küçük alanı değerlendirdiklerini söyledi.
Suyun var olması hasebiyle bunun kendilerine bir maliyeti olmadığını dile getiren Baradi, çevrelerindeki çoğu insanın artık bu şekilde sebzelerini temin etmeye çalıştığını kaydetti.
Lübnanlı gazeteci Nuaym Barculi ise bir insanın kendi sebzesini yetiştirmesi için çiftçi olması veya bir tarlaya sahip olması gerekmediğine, merak duyan herkesin bunu yapabileceğine işaret etti.
Ülkedeki mevcut ekonomik krizin ardından çoğu insanların kendilerini bahçe işlerine verdiğine tanıklık ettiklerini aktaran Barculi, “Lübnanlılar tarım alanında istenilen düzeyde değiller. Hatta uzmanlar ve devlet yetkilileri, ülkenin ziraat alanındaki kendine yetmezliğini mevcut ekonomik krizin sebeplerinden biri olarak sayıyor.” diye konuştu.
Evde yetiştirilen sebzelerin küçük de olsa insana güven verdiğine dikkati çeken Barculi, “Ben kendim sebze üretimi için satın aldığım içme suyunu kullanıyorum. Ayrıca doğal maddeleri içeren özel toprak aldığım için biraz maliyeti var ancak aldığım sonuç memnun edici.” dedi.
Lübnan’daki ekonomik durum
Farklı din ve mezheplere dayalı siyasi bölünmeler açısından oldukça kırılgan bir yapıya sahip Lübnan ekonomisinin, 1975-1990 yıllarındaki iç savaştan bu yana en büyük krizi yaşadığı ifade ediliyor.
Sermayenin çıkışına karşı sert uygulamalara başvuran bankalar, aylardan beri yurt dışı havalelerini askıya almış ve müşterilerin hesaplarındaki dövizleri çekmelerine kısıtlamalar getirmiş durumda.
Yerel para birimi Lübnan lirası ise Merkez Bankası kuru sabit tutsa da karaborsada her geçen gün değer kaybetmeye devam ediyor. Resmi kurda bir Amerikan doları, 1500 Lübnan lirası olmasına rağmen karaborsada 4 bin liranın üzerinde işlem görüyor.
Maliye Bakanlığı, 2020’de vadesi dolacak toplam 4,6 milyar dolarlık eurobond ödemelerinin, ülkenin döviz rezervlerini korumak amacıyla yapılmayacağını duyurdu.
Başbakan Hassan Diyab da ülkesindeki kamu borcunun 90 milyar doları aştığı ve Lübnan’ın tarihinde ilk kez temerrüde düştüğünü belirtti.
Lübnan hükümeti, her yıl 2 milyar olmak üzere 10 milyar dolar kredi almak için Uluslararası Para Fonu (IMF) ile müzakerelere başladığını açıklamıştı.
